آزمایش انطباق در دهه ۵۰ میلادی توسط روانشناس آمریکایی، آقای سالومون اَش انجام شد.
در این تحقیق هدف این بود که میزان تاثیر نظر جمع بر نظر یک شخص بررسی شود.
در این تحقیق، در یک کلاس از ۸ نفر شرکت کنند تستی گرفته شد.
از بین ۸ نفری که در این کلاس حضور داشتند، ۷ نفر با محقق یعنی سالومون اش دستشان توی یک کاسه بود و قرار بود فیلم بازی کنند.
نفر هشتم از همه جا بیخبر در کنار این ۷ نفر تست را انجام میداد.
آزمون به چهصورت بود؟
آزمایش انطباق به اینصورت بود که به همه شرکت کنندگان ۲ تصویر (که در پایین میبینید) نمایش داده میشد.
در یکی از تصاویر یک خط وجود داشت ولی در تصویر دیگر ۳ خط بود که یکی از خطها به وضوح هماندازه خط تصویر اول بود.
در واقع در این تصویر خط C کاملا هم اندازه خط تصویر اول است و ۲ خط دیگر اندازههای کمتر و بیشتری دارند.
بار اولی که به این ۸ نفر ۲ تصویر را نشان میدادند، همگی به اتفاق خط C را برابر با تصویر دیگر می دانستند.
بعد از چند تمرین ساده، مجدد تصویری مشابه همان تصویر اول پخش میشد.
و اینبار آن ۷ نفری که با سالومون اش همراه بودند خط دیگری را انتخاب میکردند.
مثلا همگی خط A را انتخاب کردند.
نفر هشتم که از همه جا بیخبر بود این بار تعجب میکند.
او ابتدا با خنده نسبت به انتخاب نفرات اول عکسالعمل نشان می دهد.
ولی پس از اینکه میبیند یک به یک همان انتخاب را دارند و همگی میگویند خط A با خط تصویر دیگر برابر است شک وجودش را فرا میگیرد.
جالب است بدانید حدود ۷۵ درصد مواقع نفر هشتم به نظر جمع بیشتر از چشمانش اطمینان میکند.
با وجود اینکه تقریبا مطمئن است که در حال اشتباه است.
این آزمایش را سالومون اش با تعداد نفرات مختلف، به تعداد زیاد انجام داد و در نهایت به این نتیجه رسید:
هرچه تعداد افرادی که نقش بازی میکنند بیشتر شود، احتمال اینکه فرد مورد آزمایش همرنگ جماعت شود بیشتر است.
نتایج آزمایش انطباق در زندگی
معمولا ما وقتی دچار شک میشویم به رفتار افراد نزدیکمان نگاه می کنیم.
و تحت تاثیر رفتار اطرافیان خواهیم بود.(پیشنهاد میکنم مقاله تحقیق ۵ میمون رو مطالعه کنید.)
مثلا اگر اعضای خانواده یک کاری را انجام دهند، احتمالا ما هم از آن پیروی میکنیم.
همچنین بارها پیش آمده در محیط مدرسه به دلیل اینکه یک گروه از همکلاسیها شیطنتی انجام دادند، ما هم همرنگ جماعت شدیم!
و آنقدر این موضوع در فرهنگ ما مرسوم است که ضربالمثل معروفی نیز داریم:
خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو…
این رفتار ممکن است خیلی از جاها بهکارمان بیاید ولی ممکن است در موارد زیادی هم باعث ایجاد مشکلات شود.
مثلا اگر در جمعی قرار بگیریم که کار خلاف یا اشتباهی را بهراحتی انجام می دهند تا ۷۵ درصد احتمال انجام آن کار در ما بیشتر میشود.
بیشتر اوقات افراد ترجیح میدهند کار اشتباه را انجام دهند ولی مورد قبول جمع باشند تا آنکه به تنهایی کار درست را انجام دهند.
البته میشود که تصمیم بگیریم که رفتار گروه را نادیده بگیریم، ولی این کار زحمت زیادی دارد.
و حتی ممکن است منجر به حذف از گروه شود.
روند ایجاد رفتار جدید
آقای جیم ران یکی از بزرگترین اساتید رشد شخصی، جملهای معروف دارند:
شما میانگین ۵ نفری هستید که بیشترین ارتباط را با آنها دارید.
جیم ران
بنابراین برای اینکه بدانیم چه شخصیتی و چه عادتهایی داریم،کافیست نگاهی به اطرافیان خود بیاندازیم.
اگر بیشترین ارتباطمان با افراد غرغرو و ناراحت و افسرده است، احتمالا ماهم یکی از آنها هستیم یا بهزودی همان رفتارها را خواهیم داشت.
اگر در جمعی شاد و موفق و پرانرژی هستیم، احتمال اینکه ماهم همان رفتارها را داشته باشیم بیشتر میشود.
بنابر آزمایش انطباق سالومون اش احتمال بروز یک رفتار اشتباه در جمع تا ۷۵ درصد بیشتر میشود.
حالا اگر ما یک رفتار را مفید و درست بدانیم، چی؟
قطعا قرارگیری در جمعی که از آن رفتار حمایت میکنند احتمال بروز رفتار خیلی بیشتر از ۷۵ درصد خواهد بود.
بنابراین اگر قصد داریم در زمینهای پیشرفت کنیم، بهترین استراتژی این است:
در گروهی از افراد هم مسیر خودمان یا افرادی که این مسیر را طی کردند قرار بگیریم.
به این ترتیب احتمال همنوایی و همرنگی با جماعت در ما بسیار افزایش مییابد.
و آن رفتار را راحتتر انجام خواهیم داد.